NFT(Non Fungible Token) Nedir?

NFT(Non Fungible Token) Nedir?

NFT(Non Fungible Token) Nedir? NFT (değiştirilemez token), kopyalanamayan benzersiz bir dijital varlıkla bağlantı kurmak için blok zinciri teknolojisini kullanan, kriptografik olarak oluşturulmuş özel bir simgedir. NFT’ler benzersizdir ve değiştirilemezdir, bu da iki NFT’nin aynı olmadığı anlamına gelir.

Takas edilemez tokenlar , takas edilebilir olan Ethereum (ETH) , Bitcoin (BTC),  Cardano (ADA) ve Ripple (XRP) gibi popüler kripto para birimlerinden farklıdır; örneğin, bir Bitcoin’i başka bir Bitcoin ile değiştirebilirsiniz. Bitcoin’inizi satıp onun yerine başka bir bitcoin alabilirsiniz. Ancak oluşturulmuş bir NFT ürününü satıp aynı NFT ürününü satın alamazsınız. Tekrardan satışa koyulmadığı sürece.

NFT’lerin kullanımı çeşitli endüstrilerde yaygınlaşmış olsa da, bunlar oyun ve dijital koleksiyon sektörleri ile eş anlamlı olarak ilişkilidir ve en yaygın olarak ERC-721 standardı üzerine inşa edilmiş belirli bir Ethereum belirteci olarak bulunur. Ancak 2021’de kullanımları Binance Smart Chain’in BEP-721 protokolü gibi diğer blok zincirlerine de yayılmaya başlamış durumda. 

Fungibilite Nedir?

Değiştirilebilirlik, bir varlığın değer kaybetmeden vermeden bir varlıkla değiştirilebilmesi anlamına gelir. Değiştirilebilirlik, bir varlığın bölünebilirlik ve değer gibi özelliklerini de tanımlar.

Örneğin, bir 10 TL banknot değer açısından başka bir 10 TL’lik banknot ile aynıdır. Bu nedenle, birinden 10 TL’lik bir banknot ödünç aldığınızda, aynı türden başka bir banknot aynı değere sahip olduğundan, aynı banknotu iade etmeniz gerekmez. Bütün 10 TL’ler aynı değere sahiptir.

Kripto para sektöründe, bir BTC, diğer herhangi bir BTC ile aynı değere sahiptir. Ancak, takas edilemeyen tokenlara geçtiğimizde durum değişir. Bir NFT tokenı, diğer benzer tokenlardan farklı bir değere sahiptir. Bireysel özellikler benzersizliklerini belirler. Ne kadar eşsiz bir ürün olursa o kadar değerli anlamına gelmektedir. Benzersiz olan bir ürün yarattığınızda bu yeryüzünde tektir. Satılacağı zaman ne kadar az varsa o kadar değerli olduğu için genellikle sınırlı miktarda üretilir.

Örneğin futbolcu kartları satın alırdık marketlerden işte onun gibi futbolcu kartlarının NFT versiyonları da mevcuttur ve kimse onu değiştiremez, kopyalayamaz veyahut çalamaz. Orijinaldir ve size özgüdür. Böyle bir sistemde işlediği için değerini burdan alır. En sevdiğiniz futbolcunun NFT ürünü olarak kartı çıktığında alırsınız ve dünyada sadece sizde olur. Bunu değerli kılan budur.

Fungible Tokenlar Nelerdir?

Değiştirilebilir tokenlar, birbirleri ile takas edilebilen tokenlardır ve değerleri sabit kalır. Yukarıdaki örnekte Bitcoin, sahibi veya geçmişi ne olursa olsun aynı değere sahip olduğu için değiştirilebilir bir tokendır.

Yukardaki örnekte; değiştirilebilir yani Fungible olanlara örnek olarak para (değiş tokuş aracı) gösterilmiş. Takas sisteminden madeni paraya, ordan kredi kartına ordan da dijital ortama… Yani bir ürün alabilmemiz için geçerli olan eşyalar değişebiliyor veya başkası yerine koyuluyor, takaslanıyor. Değiştirilemez olanda ise; Monalisa tablosu dünyada 1 tanedir. Yaptığınız çizim dünyada 1 tanedir. Bu da ona değer katar. Monalisa tablosu başka bir Monalisa tablosu ile değiştirilemez.

Değiştirilebilirliğin göreceli olduğuna dikkat edin; sadece birden fazla şeyi karşılaştırırken geçerlidir. Business sınıfı, ekonomi sınıfı ve birinci sınıf uçak biletlerini düşündüğümüz zaman, her bilet kendi sınıfı içerisinde değiştirilebilir yani business bileti başka business bileti ile değiştirilebilir, ancak birinci sınıf bir bileti bir ekonomi sınıfı biletle denk gelecek şekilde değiştiremezsiniz.

ERC20 – ERC721 – ERC1155 Farkları nelerdir?

CryptoKitties tarafından öncülük edilen ERC721, takas edilemez dijital varlıkları yani NFT’leri temsil eden ilk protokol standırdıdır. ERC721, bir Solidity akıllı protokol standardıdır; bu, hazır sözleşmeleri içe aktararak kolayca yeni ERC721 uyumlu sözleşmeler oluşturabilecekleri anlamına gelmektedir.

Yukarda anlatılmak istenen durum ise; ERC20 standardına sahip olanlar (cüzdanlar) miktarlar ile eşler. (Örneğin 3 ether varsa “cüzdan adresiniz = 3 ether” şeklinde)

ERC721 standardı ise ürünü sahiplerle eşler. Bütün cüzdanları tarayıp o NFT’yi bulmak yerine NFT ile sizin cüzdanınızı bulmak daha kolay olduğu için standardı buna göre yazılmıştır.

ERC1155 İse iç içe geçmiş bir sisteme sahiptir. Yukardaki örnekteki ile örnekleyecek olursak “Sword’ların olduğu adresler -> cüzdan adresiniz -> Sword adediniz” Burada kalkanları sisteme dahil etmez. Eğer ki kalkanlar için ise aynı durum düşünüldüğünde “Shield’ların olduğu adresler -> cüzdan adresiniz -> Shield adedi”

Eğer ERC721’de olsaydı bu işlem şu şekilde işlerdi (20 Sword’unuz varsa her Swordun farklı kodu bulunurdu ve her Sword koduna göre adresiniz eşlenirdi.)

ERC1155 burada bu dağınıklığı önlemek için yapılandırılmıştır.

Olay özetle; NFT aslında reel olarak değil dijital olarak barındırdığımız eserlerdir. Monalisa tablosunu satın alıp en güzel köşemizde sergileriz. Onun yerine artık NFT olarak alınıp cüzdanlarda saklanıyor. Sadece elimize reel olarak bir ürün geçmiyor. Blockchain teknolojisi var oldukça bu NFT’lerin de var olacağı aşikar.

Bu dijital ürünler neden bir değere sahiptir? Çünkü; Diğer tüm değerli nesnelerde olduğu gibi değer, objenin kendisine has değildir ve insanların ona değer biçmesine bağlıdır. En özünde değer ortak bir inanıştır. Bu nesneler değer sahibidir çünkü insanlar böyle olduğuna inandığı için buna değer biçer. Değerli tüm nesneler bu şekilde değerli hale geliyorsa dijital koleksiyonlukların gelmemesi için bir sebep yoktur.

NFT ÖRNEĞİ

Takas Edilemez Jetonların Özellikleri

1. Nadir – NFT’lerin değeri az olduğundan kaynaklanır. NFT geliştiricileri, herhangi bir miktarda değiştirilemez token oluşturabilse de, genellikle tokenları nadirliği artırmak için sınırlı tutar. Bu da değerinin artmasına neden olur.
2. Bölünemez – NFT satın alacağınız zaman o ürünü komple satın almak zorundasınız. Eserin yarısını satın alıp yarısını başkasının almasını bekleyemezsiniz. Örneğin 1 bitcoin yerine 0.5 bitcoin alabilirsiniz ama bu NFT ürününün 1 adedini de almak zorundasınız. Parça parça alamazsınız.
3. Eşsiz – Bu belki de hepsinin en önemli özelliğidir. NFT’lerin asıl değeri burdan kaynaklanır. Benzersiz olan ve başka kimsede bulunmayan bir üründür. Ayrıca kimsede bulunmayan bir eserin fiyatını da sizin belirleyeceğiniz anlamına gelir.

NFT’lerin Avantajları‍

NFT’lerin önde gelen üç avantajı şunlardır:

1. Aktarılabilir – Borsada işlem gören alınıp satılabilen tokenların aksine, NFT’ler özel pazar yerlerinde satın alınır veya satılır. Ancak, değerleri benzersiz olmalarına bağlıdır.
2. Gerçektir – Blockchain teknolojisinin gücü, değiştirilemez tokenların yani NFT’lerin varlığını korumasında tek etkendir. Çünkü sahte verilerle veya anahtarlarla bu tokenların sahtelerinin oluşturulmasına olanak sağlamaz.
3. Mülkiyet hakları yani Telif hakları – NFT’nin, hiçbir sahibinin verileri bir kez taahhüt ettikten sonra değiştiremeyeceği merkezi olmayan platformları kullanması anlamına gelir.

NFT Nasıl Alınıp Satılır?

Bunların içinde NFT Token alınabilecek piyasaların başlıcaları: Rarible, Cryptokitties, Sorare, WAX, CryptoPunks, Codex Protocol, Open Sea, NBA Top Shot sitelerinden alınabilir. Ayrıca NFT üretiyorsanız da buralarda satabilirsiniz.

Piyasadaki en popüler NFT tokenları ise şunlardır:

• Enjin Coin (ENJ),
• Flow (Dapper Labs),
• Decentraland (MANA),
• WAX (WAXP),
• The Sandbox (SAND),
• RedFOX Labs (RFOX),
• BakeryToken (BAKE),
• WHALE (WHALE),
• NFTX (NFTX),
• SuperFarm (SUPER),
• Axie Infinity (AXS),
• Ultra (UOS),
• Frontier (FRONT),
• Darwinia Network,
• Meme (MEME),
• Terra Virtua Kolect (TVK),
• Bondly (BONDLY),
• Rarible (RARI),
• Falcon Project (FNT),
• GameSwap (GSWAP).

NFT’ler, merkeziyetsiz uygulamalar (DApp’ler) tarafından benzersiz ürünler ve kripto koleksiyonlukları üretmek için kullanılabilir. Bu tokenlar bir koleksiyon parçası, yatırım aracı ya da başka bir şey olabilir.